Bài viết này dựa trên nghiên cứu của hai nhà khoa học Yongwei Nie và Li Zhou đến từ Foreign Language School, Wuchang Institute of Technology, Wuhan, Hubei, China.Tâm Nghiêm sẽ tóm tắt các chiến lược học từ vựng THPT được áp dụng bởi những học sinh xuất sắc trong quá trình học và củng cố từ vựng tiếng Anh. Học từ vựng không chỉ đơn giản là học một số từ mỗi ngày mà còn là việc áp dụng một chiến lược cụ thể để đạt hiệu quả cao nhất.
Mục lục bài viết
Khái niệm về chiến lược học tập
Chiến lược học tập có thể được hiểu là tập hợp các kỹ thuật, chiến thuật, phương pháp hoặc hành vi cụ thể mà người học chủ động áp dụng nhằm nâng cao hiệu quả học tập. Hai khía cạnh quan trọng của chiến lược học tập bao gồm:
– Mục tiêu là để nâng cao hiệu quả học tập.
– Bản chất là hành vi cụ thể chứ không chỉ là suy nghĩ.
Phân loại chiến lược học tập theo Cohen và Aphek (1981)
Cohen và Aphek dựa trên mô hình xử lý thông tin để phân loại chiến lược học tập thành ba nhóm chính:
- Chiến lược siêu nhận thức (metacognitive strategies): Bao gồm lập kế hoạch, theo dõi, phân tích và đánh giá mức độ thành công của hoạt động học tập.
- Chiến lược nhận thức (cognitive strategies): Liên quan trực tiếp đến các nhiệm vụ học tập cụ thể, giúp xử lý thông tin hiệu quả hơn.
- Chiến lược xã hội/cảm xúc (social/affective strategies): Bao gồm việc tương tác với người khác hoặc kiểm soát tâm lý trong quá trình học tập.
Ngoài ra, Cohen và Aphek cũng phân biệt giữa chiến lược học ngôn ngữ (language learning strategies) và chiến lược sử dụng ngôn ngữ (language using strategies). Trong đó, chiến lược học ngôn ngữ tập trung vào quá trình tiếp thu từ vựng thông qua nhận diện, phân loại, ghi nhớ và ôn tập.
Chiến lược học từ vựng THPT hiệu quả
Học các từ vựng tiếng Anh THPT thường xuyên xuất hiện
Các học sinh xuất sắc thường kết hợp chiến lược nhận thức với chiến lược siêu nhận thức, đặc biệt là tập trung vào những từ xuất hiện nhiều trong bài đọc, bài viết và bài tập ngữ pháp.
- Cách áp dụng:
– Xác định các từ vựng quan trọng bằng cách đọc nhiều tài liệu học thuật và bài báo.
– Sử dụng phương pháp ghi chú và đánh dấu những từ xuất hiện nhiều lần.
– Tạo danh sách các từ quan trọng và luyện tập với chúng thường xuyên.
Ghi nhớ từ vựng thông qua việc đọc
Đọc là một phương pháp hiệu quả để tiếp thu từ vựng tự nhiên. Khi đọc sách, báo hoặc tài liệu tiếng Anh, người học có thể hiểu nghĩa của từ thông qua ngữ cảnh mà không cần học thuộc lòng một cách máy móc.
- Cách áp dụng:
– Đọc các bài viết học thuật, truyện ngắn hoặc tiểu thuyết tiếng Anh.
– Chú ý đến cách từ vựng được sử dụng trong câu.
– Ghi chú lại các từ mới và tra cứu nghĩa để hiểu sâu hơn.
Ghi nhớ từ vựng bằng cách viết nhiều lần
Viết lại từ nhiều lần giúp củng cố trí nhớ và tạo liên kết giữa từ vựng với thực tế.
- Cách áp dụng:
– Viết lại từ mới cùng với ví dụ cụ thể.
– Sử dụng từ vựng đã học vào bài viết của chính mình.
– Luyện viết nhật ký hoặc bài luận tiếng Anh để nâng cao khả năng sử dụng từ vựng.
Học từ vựng bằng cách đọc thuộc danh sách từ
Nhiều học sinh sử dụng phương pháp học thuộc danh sách từ vựng để ghi nhớ nhanh.
- Cách áp dụng:
– Chia danh sách từ vựng thành từng nhóm nhỏ.
– Sử dụng flashcards để ôn tập nhanh.
– Kết hợp học thuộc với cách phát âm và ngữ cảnh sử dụng.
Tự động viên bản thân để học từ vựng
Tự động viên có thể giúp học sinh duy trì động lực học tập.
- Cách áp dụng:
– Đặt mục tiêu học từ vựng theo từng giai đoạn.
– Tự thưởng cho bản thân sau khi đạt mục tiêu.
– Tạo thói quen học tập tích cực để duy trì sự kiên trì.
Kết luận
Học tiếng Anh không chỉ là việc học thuộc lòng một số lượng từ vựng nhất định mỗi ngày. Thêm vào đó còn đòi hỏi một chiến lược học tập hiệu quả. Kết hợp các chiến lược học từ vựng như tập trung vào từ thường xuất hiện, học qua đọc, viết, ôn tập danh sách từ và tự động viên bản thân sẽ giúp học sinh cải thiện khả năng tiếng Anh một cách bền vững.
Học sinh cần hiểu rằng từ vựng không chỉ là những đơn vị ngôn ngữ rời rạc mà là công cụ để giao tiếp và thể hiện ý tưởng. Bằng cách áp dụng những chiến lược đã được nghiên cứu và chứng minh hiệu quả, học sinh THPT có thể nâng cao vốn từ vựng và đạt được kết quả học tập tốt hơn.
