Trong chương trình tiếng Anh THCS, sau khi học sinh đã nắm được thì quá khứ đơn, các em tiếp tục được học một thì quan trọng hơn về mặt ý nghĩa là thì hiện tại hoàn thành (Present Perfect). Một trong những cách dùng cơ bản và phổ biến nhất của thì này ở bậc THCS là nói về kinh nghiệm trong quá khứ – tức là những việc học sinh đã từng làm hoặc chưa từng làm trong cuộc đời mình, nhưng không quan trọng thời điểm cụ thể.
Đây là kiến thức ngữ pháp cốt lõi ở trình độ A1–A2, thường xuyên xuất hiện trong:
- bài đọc hiểu
- bài nói – hỏi đáp
- bài kiểm tra ngữ pháp THCS
Bài viết này được xây dựng nhằm giải thích hệ thống, bám sát cấu trúc – cách dùng – ví dụ trong tài liệu, giúp học sinh THCS hiểu rõ và vận dụng đúng thì hiện tại hoàn thành khi nói về kinh nghiệm.
Mục lục bài viết
CẤU TRÚC THÌ HIỆN TẠI HOÀN THÀNH
Cách hình thành
Trong chương trình tiếng Anh THCS, thì hiện tại hoàn thành được tạo bằng:
have / has + quá khứ phân từ (past participle)
Đối với đa số động từ có quy tắc, quá khứ phân từ kết thúc bằng -ed.
Bảng cấu trúc theo chủ ngữ
| Chủ ngữ | Khẳng định | Phủ định |
|---|---|---|
| I / We / You / They | have (’ve) | have not (haven’t) |
| He / She / It | has (’s) | has not (hasn’t) |
Ví dụ:
- I have finished my homework.
- She hasn’t finished her work.
Đây là kiến thức nền tảng mà học sinh THCS cần nắm chắc trước khi học cách dùng.
Câu hỏi Yes/No và câu trả lời ngắn
Cấu trúc câu hỏi:
- Have I / you / we / they + past participle?
- Has he / she / it + past participle?
Câu trả lời ngắn:
- Yes, I / you / we / they have.
- No, I / you / we / they haven’t.
- Yes, he / she / it has.
- No, he / she / it hasn’t.
Ví dụ:
- Have you finished? – Yes, I have.
- Has she worked here before? – No, she hasn’t.
Câu hỏi Wh-
Trong chương trình THCS, học sinh được học đặt câu hỏi Wh- với hiện tại hoàn thành để hỏi về kinh nghiệm.
Ví dụ
- What have you finished?
- Where has she worked?
CÁCH DÙNG THÌ HIỆN TẠI HOÀN THÀNH
ĐỂ NÓI VỀ KINH NGHIỆM TRONG QUÁ KHỨ
Nói về những trải nghiệm trong quá khứ (không nêu thời điểm)
Đây là cách dùng quan trọng nhất trong chương trình THCS. 👉 Thì hiện tại hoàn thành được dùng để nói về:
- việc đã từng làm
- việc chưa từng làm
- trong cuộc đời của một người
- không quan trọng khi nào việc đó xảy ra
Ví dụ:
- John has worked in several gyms.
- I’ve travelled a lot.
Trong các câu trên, thời gian không được nhắc đến, vì trải nghiệm mới là điều quan trọng.
Dùng với các từ chỉ tần suất
Trong chương trình THCS, học sinh thường gặp hiện tại hoàn thành đi với các từ chỉ số lần, tần suất như:
- before
- once
- twice
- several times
Ví dụ:
- I haven’t visited the gym before.
- I’ve stayed at this hotel several times.
- My parents have visited the United States once.
Những từ này giúp học sinh THCS nói rõ mức độ trải nghiệm.
Dùng ever để hỏi về kinh nghiệm
Ever được dùng trong câu hỏi, mang nghĩa “đã bao giờ… trong đời chưa” (in your life).
Ví dụ
- Have you ever played golf? – Yes, several times.
- Has she ever tasted Japanese food? – Only once.
👉 Trong chương trình THCS, giáo viên thường nhấn mạnh:
- ever chỉ dùng trong câu hỏi
- đứng trước quá khứ phân từ
Dùng never để nói chưa từng có kinh nghiệm
Never được dùng trong câu khẳng định, nhưng mang nghĩa phủ định: chưa bao giờ trong đời.
Ví dụ:
- I’ve never played golf.
- She’s never cooked Italian food.
Đây là cách nói rất tự nhiên và phổ biến trong giao tiếp của học sinh THCS.
Vị trí của ever và never
Học sinh THCS cần ghi nhớ quy tắc quan trọng:
✅ ever / never đứng trước quá khứ phân từ
❌ Have you stayed ever in a Hilton hotel?
✅ Have you ever stayed in a Hilton hotel?
❌ I’ve stayed never in any hotels.
✅ I’ve never stayed in any hotels.
Đây là lỗi sai rất phổ biến trong bài kiểm tra THCS.
HIỆN TẠI HOÀN THÀNH VỚI SO SÁNH NHẤT
Trong chương trình tiếng Anh THCS, thì hiện tại hoàn thành thường được dùng với so sánh nhất để nói về trải nghiệm đặc biệt nhất trong cuộc đời.
Ví dụ
- That was the best food I’ve ever tasted!
Câu này mang ý nghĩa:
- trong tất cả những trải nghiệm từ trước đến nay
- đây là trải nghiệm nổi bật nhất
- Cấu trúc này rất hay gặp trong:
- bài nói cảm nhận
- bài viết miêu tả trải nghiệm phần Speaking của học sinh THCS
NHỮNG LƯU Ý QUAN TRỌNG CHO HỌC SINH THCS
Không dùng hiện tại hoàn thành với thời gian cụ thể
- ❌ I have visited London in 2019.
- ✅ I visited London in 2019.
Chỉ dùng hiện tại hoàn thành khi nói về kinh nghiệm
- trọng tâm là đã từng hay chưa từng
Phân biệt với quá khứ đơn
- quá khứ đơn → khi nào
- hiện tại hoàn thành → đã từng chưa
Trong chương trình tiếng Anh THCS, thì hiện tại hoàn thành dùng để nói về kinh nghiệm trong quá khứ là một nội dung ngữ pháp quan trọng ở trình độ A1–A2. Khi học sinh THCS nắm vững:
- cấu trúc have / has + quá khứ phân từ
- cách dùng với ever, never, before, once, several times
- và cách kết hợp với so sánh nhất
thì các em sẽ:
- diễn đạt trải nghiệm tự nhiên hơn
- tránh lỗi sai phổ biến trong bài kiểm tra
- nâng cao kỹ năng nói và viết tiếng Anh
